حسین پاکدل؛ کاگردان نمایش «عشق و عالیجناب» که به دلیل ممیزی های بسیار از اجرای نمایش خود انصراف داد در گفت و گو با خبرنگار تئاتر سینما پرس در مورد اینکه آیا مدیران رده بالاتر ارشاد مثل معاونت هنری اینگونه اثر را ممیزی کرده اند گفت: طبعاً نمی‌شود با اطمینان چنین گفت ولی به هر صورت به نظر می‌رسد هستند افرادی که مستقیماً مسئولیت ندارند ولی نظراتشان بر امور فرهنگی اعمال می‌شود. مشکل وقتی پیش می‌آید که معاونین و مدیران به راحتی حیات فرهنگ و هنر را به پای مصلحت‌های تعریف نشده و حفظ موقعیت خود قربانی می‌کنند. دوران سختی است. به نظر من این مدیریت نقد نکنیم بهتر است. الان نباید بر سر این مسائل وقت گذاشت. دوران بی‌برکت و پر زیانی است ولی خیلی زود خواهد گذشت. باید امید داشت. به قول خواجه: چه جای شکر و شکایت ز نقش نیک و بد است، چو بر صحیفه‌ی هستی رقم نخواهد ماند. 
 
وی با اشاره به اینکه پیش از این افرادی از مدیران مسئول در ممیزی در شرایط غیر رسمی به وی در مورد ممیزی نداشتن اثر گفته بودند خاطر نشان کرد: از انصاف دور نشویم اینها هم از خود ما هستند. به نظر من پاره‌ای از این مدیران میانی حقاً تلاش دارند وضع تئاتر به این شرایط بسته نرسد. مدام در صدد حل مشکلات تئاترند و وقت می‌گذارند ولی از آن درجه توان، دانش، تجربه و قدرت و اختیار برخوردار نیستند که بتوانند تعیین کنندگی داشته باشند. شاید فقط باید مجری بی چون و چرای هر آن چیزی باشند که روز به روز به آنها دیکته می‌شود و متأسفانه قبول این نحو عمل از طرف اینها باعث بلاتکلیفی در امور کلان می‌شود و قبل از آن که به هنر و هنرمندان آسیب بزند به ساحت مدیریت لطمه می‌زند و مشروعیت عملشان را خدشه دار می‌کند. در این گونه مواقع حتی فعالیت های مفید و مؤثرشان نیز فدای بی‌خردی‌ها می‌شود. چه می‌شود کرد بعضاً با نیت‌های پاک همین‌قدر بلدند. 
  
کارگردان نمایش «والا حضرت» در مورد اینکه چرا خانه تئاتر حرکتی برای اجرای این نمایش ها نمی کند در حالی که یکی از وظایف تعیین شده در اساسنامه آنها این است اضافه کرد: دلیلش این است که فعلاً خانه تئاتر حسب تعاریف قانونی واجد هیچ‌گونه قدرت اجرایی نیست و نمی‌تواند در امور اجرایی مدیریت‌ها دخالت کند. ممکن است در مواردی پیشنهاد یا نظرات مشورتی از طریق صنوف زیر مجموعه به مدیران اجرایی بدهد. یا بتواند در جلسات نقطه نظرات هیئت مدیره یا صنوف وابسته را برای حل مسائل کلان تئاتر مطرح کند ولی هیچکدام از لحاظ حقوقی ضمانت اجرایی ندارد. به نظر من هم همین رویه درست است. به صنوف در هیچ شرایطی نباید قدرت اجرایی داد. مگر آن که شرایط عوض شده، تئاتر خصوصی تعریف و اجرایی شود و با رونق آن صنوف رشد کنند و آن موقع تمامیت خانه ئتاتر با تعاریف قانونی مسئولیت عواقب تصمیمات خود را نیز بپذیرند. در شرایط فعلی مدیران دولتی به هر صورت عمل کنند مسئولیت عواقب تصمیماتشان را قبول می‌کنند حتی اگر نکنند تاریخ به نام آنها ثبت می‌کند.

پاکدل در پاسخ به این سئوال که چرا باید جریان سیاسی که در ایران اتفاق افتاده و در کتاب های مختلفی به چاپ رسیده است در یک اثر نمایشی تا این حد پنهان شود؟ اذعان داشت: واقعاً نمی‌‌دانم یا بهتر بگویم علت‌اش را نمی‌فهمم. البته ما در این نمایش قرار نبود و نیست مانیفست سیاسی و یا تحلیل سیاسی بدهیم. قصه‌ ما یک قصه عاشقانه بود منتهی در بستری کمرنگ از سیاست. این که یک کودتای آمریکایی در سال سی و دو عشق را زیر چرخ‌های خود له می‌کند ولی عشق علی رغم ضرباتی که تحمل می‌کند از خود پایداری نشان می‌دهد. حتی تا پس از مرگ هم ادامه دارد. شاید مشکل آن است که آستانه تحمل آنچنان پایین آمده که اشارات جزئی را هم برنمی‌تابند. انسان بسیار تأسف می‌خورد که با این رویه داریم به چه سمتی می رویم. به این نگرش ممکن است دیر یا زود بر صحنه شاهد نمایشی باشیم که نتیجه بگیرد امیرکبیر با بیرحمی تمام ناصرالدین شاه را دق داد و کشت.
 
وی همچنین در مورد اجرای این نمایش خارج از ایران گفت: قصد این کار را ندارم در هر شرایطی این نمایش به همان شکل و شمایل که تصویب و اجرا شد و یا با مختصر تغییراتی که خودم برای بهتر شدنش دارم باید در داخل اجرا شود. تا زمانی که نتوانیم اجرا در داخل داشته باشیم اراده و تصمیمی برای اجرای آن در خارج نداریم. ما صبرمان زیاد است آنقدر صبر می‌کنیم تا اوضاع به سامان شود و بتوانیم با آرامش نمایش «عشق و عایجناب» را به صحنه ببریم.

کارگردان نمایش «عشق و عالیجناب» در پاسخ به اینکه آیا قول هایی که رحمت امینی برای اجرای نمایش داده بود عملی شد یا خیر تصریح کرد: بله آقای امینی تلاششان را کردند. ایشان زحمت کشیدند و در مقطعی حساس قبول مسئولیت کردند و انصافاً از اعتبار و سابقه و دانش خود برای برپایی با شکوه جشنواره مایه گذاشتند. اگر جناب امینی قبول مسئولیت نمی‌کردند امکان نداشت با این فرصت کم جشنواره سی‌ام حتی در این قد و قواره به سرانجام برسد. همان موقع هم تا حدودی می‌دانستیم قول و قرار ایشان چه به عنوان مدیر جشنواره و چه به عنوان رئیس شورای نظارت ضمانت اجرایی کافی ندارد ولی ما هم مثل بقیه به حرمت نام و نشان ایشان قبول کردیم دو اجرا در جشنواره برویم. این سابقه و دوستی باعث شد به نوعی از هنرمندان سوء استفاده شود. متأسفانه زمانی با اطمینان متوجه این فرصت‌طلبی‌ها شدیم که دیگر نمایش در جشنواره به صحنه رفته بود. ولی الان ایشان و دوستانشان رفته‌اند، پشیمان نیستیم توقعی هم از ایشان نداریم. ما دقیقاً در مراسم اختتامیه متوجه شدیم مسائل بعد از جشنواره اساساً از اخیار جناب امینی و حتی کسانی که همین الان بر میزها تکیه دارند خارج است. نه تنها در مورد کار ما بلکه در مورد تمامی فعالیت‌های فرهنگی. روزگار دگرگون شده و سیاست های فرهنگی از مدتی قبل تغییر کرده است و شما نتایج نامیمون آن را ظرف سال آینده به عیان مشاهده خواهید کرد. از این زمین و این نوع کشت و کار و کشاورزی حاصل بایسته‌ای عمل نخواهد آمد تنها بودجه ملت را هدر داده و وقت طبیعت را تلف می‌کند.

یادآور می شود روز گذشته حسین پاکدل در نامه ای به رسانه ها انصراف خود را از اجرای نمایش «عشق و عالیجناب» اعلام کرد. این نمایش اقتباسی آزاد از کتاب «دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد» است. در حقیقت «عشق و عالیجناب» عاشقانه ای از زندگی یک زوج جوان است که در شرایط دوران داستان حاشیه هایی رابطه عاشقانه این دو را دچار مشکل می کند و داستان در رفت و برگشت های زمانی از حال به گذشته و بالعکس از عشقی ماندگار می گوید که عمر سرسبزی و زندگی آن زمان کوتاهی است.

پاکدل در این نمایش تمام سعی خود را بر این داشته که عاشقانه ای را روی صحنه آورد که حوادث مختلف اجتماعی می تواند پوسته ظاهری آن را دچار پژمردگی کرده اما درون آن همواره عشق زنده است و برای زنده ماندن بهای یک عمر زندگی دو جوان را می پردازد.

پیش از این اعلام شده بود که نمایش «عشق و عالیجناب» به کارگردانی حسین پاکدل از 14 فرودین به روی صحنه می رود اما از آنجایی که در رئیس شورای نظارت پس از نشست روز دوشنبه بیست و دوم اسفند‌ماه در مرکز هنرهای نمایشی و تصمیم‌گیری در خصوص نمایش «عشق و عالیجناب» به شکل حیرت‌انگیزی اعلام داشت باید تمامی شخصیت‌های تاریخی و سیاسی اثر حذف شوند و شخصیت محوری نه در اثر کودتای امریکایی‌ها به دستیاری و معاونت زاهدی بلکه در اثر یک جنایت یا خیانت شخصی دچار مشکل شود و داستان تغییر کند پاکدل از اجرای آن انصراف داد. 

انتهای پیام/ن.ف